త్రికోటేశ్వరస్వామి ఎంతో మహోన్నతంగా వెలిసిన కోటప్పకొండ దేవాలయం గుంటూరు జిల్లా నరసరావుపేటలో వుంది. 1587 అడుగుల ఎత్తైన కోటప్పకొండలో ఈ దేవాలయం 600 అడుగుల ఎత్తులో వుంది. శాసనాల ఆధారం ప్రకారం.. ఈ ఆలయం 1172 ఎ.డి లో నిర్మించబడిందని పురావస్తు శాస్త్రజ్ఞులు పేర్కొంటున్నారు. ఆనాడు ఈ ఆలయం నిర్మాణం కోసం కొందరు రాజులు చాలా నిధులను, భూములను దానంగా ఇచ్చినట్లు చరిత్ర తెలుపుతోంది. అందులో ముఖ్యంగా శ్రీక్రిష్ణదేవరాయలు దేవాలయ నిర్వహణ నిమిత్తం పెద్దయెత్తున భూములను దానంగా ఇచ్చారు.
ఈ కోటప్ప కొండను ఏకోణం నుండి చూసినా మూడుశిఖరాలు కనపడుతుంటాయి. అందుకే.. దీనికి త్రికూటాచలమని పేరు వచ్చింది. అలాగే ఇక్కడ వెలిసిన స్వామి త్రికూటాచలేశ్వరుడు అయ్యాడు. ఈ మూడు శిఖరాలు బ్రహ్మ,విష్ణు,రుద్ర రూపాలుగా భావించబడుతుంటాయి. ఇంకొక విషయం ఏమిటంటే.. ఈ కొండమీద ఒక చిన్న సరస్సు ఎంతో ఆకర్షణీయంగా వుంటుంది. వివిధ జలసేకరణ ప్రణాళికల ద్వారా ఈ సరసుకు నీటిని సరఫరా చేస్తుంటారు. ఈ ఆలయ చరిత్రకు సంబంధించిన జానపద కథ ఒకటి ప్రచారంలో వుంది. ఆ కథ క్రింద తెలుపుబడింది.
స్థలపురాణం :
పూర్వం సుందుడు, అతని భార్య కుంద్రి నివసిస్తూ వుండేవారు. వారికి ఆనందవల్లి అనే కూతురు వుండేది. ఆమె గాఢమైన దైవభక్తిని కలిగివుండటం వల్ల సాధారణ ప్రపంచం నుంచి విరక్తి కలిగి, నిత్యం శివుని భక్తిగీతాలు ఆలపిస్తూ వుండేది. ఆమె రోజూ రోజూ రుద్రాచలానికి వచ్చి శివునికి ఆభిషేకాదులు నిర్వహించి పాలు కానుకగా సమర్పించేది. వేసవికాలంలో శివునిని ఆరాధించడం కోసం రుద్రాచలానికి వెళ్లసాగింది. ఈనేపథ్యంలోనే ఓ రోజు ఆమె అభిషేకం కోసం బిందె నిండా జలం తీసుకుపోతూ.. మార్గమధ్యంలో దాన్ని ఒక రాతిమీద పెట్టి మారేడుదళాలతో మూసి వుంచింది. అప్పుడు నీటికోసమని ఒక కాకి బిందెమీద వాలింది. అంతే.. కాకి బరువుకు అది కిందకు పడి, నీళ్లు మొత్తం పడిపోయాయి. దాంతో ఆగ్రహించిన ఆనందవల్లి.. ఆ ప్రాంతానికి కాకులు రాకూడదని శాపం ఇచ్చింది. (అప్పటినుంచి ఆ ప్రదేశంలో కాకులు సంచలరించడం లేదని ఆ ప్రాంతప్రజలు చెబుతున్నారు)
తర్వాత ఆనందవల్లి తపస్సు చేయగా.. ఆమె తపముకు మెచ్చి జంగమదేవర ప్రత్యక్షమై ఆమెకు జ్ఞానం ప్రసాదించాడు. దీంతో ఆమె శివుని గురించి తపసు కొనసాగించింది. మళ్లీ ఆమె తపముకు మెచ్చిన జంగమదేవర ఆమెకు ప్రత్యక్షమై.. కుటుంబ జీవితం కొనసాగించమని బ్రహ్మచారిణి అయిన ఆమెను గర్భవతిగా మార్చాడు. అయితే.. ఆమె దానిని ఖాతరు చేయకుండా తపస్సు చేయసాగింది. అప్పుడు మళ్లీ జంగమదేవర ప్రత్యక్షమై.. ఇకనుంచి శ్రమపడి రుద్రాచలం రావలసిన అవసరం లేదని, తానే ఆమె వెన్నింటి వచ్చి పూజలు స్వీకరిస్తానని చెప్పి, తిరిగి చూడకుండా నివాసానికి వెళ్లమని కోరాడు. అలాకాకుండా ఆమె తిరిగిచూస్తే తాను అక్కడే నిలిచిపోతానని చెప్పాడు.
అతని ఆదేశం మేరకు ఇంటిముఖదారి పట్టిన ఆనందవల్లి కొండపై నుంచి క్రిందకు దిగుతూ బ్రహ్మాచలం వల్ల తిరిగి చూసింది. అంతే! వెంటనే పరమశివుడు అక్కడే నిలిచి, పక్కన వున్న గుహలో లింగరూపం ధరించాడు. ఆ పవిత్ర ప్రదేశమే ప్రస్తుతం కోటేశ్వరాలయంగా పిలువబడుతోంది.
(And get your daily news straight to your inbox)
Mar 09 | యత్రయత్ర రఘునాథ కీర్తనం.. తత్ర తత్ర కృతమస్తకాంజలిమ్! భాష్పవారి పరిపూర్ణ లోచనం.. మారుతిం నమత రాక్షసాంతకమ్!! శ్రీరామ సంకీర్తన ఎక్కడ జరుగుతుందో అక్కడ ఆనంద భాష్పాలతో ప్రసన్నవదనంతో చిరంజీవి అయిన హనుమ ప్రత్యక్షమవుతాడని ప్రతీతి.... Read more
Jan 21 | సాధారణంగా రెండు కంటే ఎక్కువ భాషలు వచ్చినవారు చాలా తక్కువగా ఉంటారు. లేదంటే మహా అంటే మూడు బాషలు వచ్చిన వారుంటారు. అయితే అంగ్లం, హిందీ, మాతృభాషలతో పాటు మరో బాష వచ్చిన వారు... Read more
Nov 14 | పచ్చల ఛాయా సోమేశ్వరాలయం భారత దేశ హిందూ ఆలయాలలో ఒక పురాతన మైనది.. దీని చరిత్ర సుమారు 1000 సంవత్సరాలు నాటిది .. దైవాలు రెండక్షరాలు పదం పలకడానికి ఒక మాత్రా కాలం రాయడానికి... Read more
Mar 04 | చిన్నప్పుడు పెద్దలు పిల్లలకు కథలు చెప్పే క్రమంలో కాకులు దూరని కారడవి అని చెప్పేవారు. అలాంటిదే పురాణ ఐతిహ్యం వున్న పరమపవిత్ర పురాతన పుణ్యక్షేత్రం కూడా చరిత్రలో ఒకటుందని మీకు తెలుసా.? అది మరేదో... Read more
Jan 19 | ఓంకారం నామాన్ని జపిస్తే చాలు ముక్కోటి దేవాతామూర్తులను స్మరించుకున్నట్లేనని ఇతిహాసాలు చెబుతుంటాయి. అయితే అసలు ఓంకార నాదం తొలిసారిగా ప్రతిధ్వనించిన ప్రాంతం ఏదీ.? ఎక్కడ వుంది.? ఇప్పటికీ ఓంకారనాదం వినబడుతుందా.? ఓంకార నాధం ప్రతిధ్వనించే... Read more